‘Een hele indrukwekkende bijeenkomst’, maar ook: ‘ontroerend en inspirerend’. Op dinsdag 16 september vond in Eindhoven een herdenkingsbijeenkomst plaats voor vier verdwenen opposanten van het Loekasjenko-regime in Wit-Rusland. Vier bomen werden er geplant, onder meer dankzij de FNV. De aanwezigen waren collectief onder de indruk.

Bron: www.vakbondsrechten.nl

Op 16 september 1999, laat in de avond, verdwenen zakenman Anatoly Krasovsky en oppositieleider Victor Gonchar toen zij vanuit een badhuis in Minsk naar huis vertrokken. Diezelfde nacht werd ook het pistool uitgeleend, waarmee in Wit-Rusland de doodstraf wordt
uitgevoerd. Onderzoek naar de zaak is sindsdien door de Wit-Russische overheid tegengewerkt. Yuri Zakharenko (oud-minister van Binnenlandse Zaken) en Dimitry Zavadsky (tv-journalist voor Russische staatstelevisie) verdwenen op 7 mei 1999 en 7 juli 2000. Alle vier hadden gemeen dat ze kritiek hadden op het Loekasjenko-regime.

De lichamen van deze vier zijn nooit gevonden. Hun echtgenotes en kinderen weten tot op heden niet wat er met hen gebeurd is. Om deze feiten te herdenken, maar ook om hen een plaats te geven, organiseerden samenwerkende organisaties een bijeenkomst in de Eindhovense Paradijslaan, waarbij vier Hongaarse eiken werden geplant. Aanwezig waren onder meer Irina en Valeriya Krasovskaya, echtgenote en dochter van de verdwenen zakenman Krasovsky.

“Het was een groot succes”, zegt een van de organisatoren Arjen van Halem, die namens de FNV had toegewerkt naar deze bijeenkomst. Andere partijen waren Amnesty International, LSVB, Mission to Minsk en het internationale Civil Initiative We Remember, een stichting die door Irina Krasovskaya enkele jaren geleden is opgericht. De organisaties hebben in het verleden al vaker samen acties gevoerd om de situatie in Wit-Rusland onder de aandacht te krijgen. 

Eerste fysieke herdenkingsplek
“Voor ons was het een gouden kans om Eindhoven te laten zien wat er in Wit-Rusland speelt”, zegt Van Halem. “Er waren veel organisaties aanwezig die wat met Wit-Rusland doen. Daardoor zijn er ook weer veel nieuwe ideeën tot stand gekomen. Ik vond het heel bijzonder dat Irina Krasovskaya hierbij aanwezig was. Ik heb groot respect voor de manier waarop zij blijft vechten voor onderzoek naar de verdwijningen en bestraffing van de daders. Voor haar is de Paradijslaan de eerste fysieke plek waar ze haar man kan herdenken.”

Sprekers waren onder meer een wethouder van Eindhoven en iemand van het Belarus Helsinki Committee. Ook Nicolai Kanakh en Oleg Podolinski van de onafhankelijke, Wit-Russische vakcentrale BKDP spraken tijdens de bijeenkomst. Eerder op die dag zeiden ze dat deze herdenkingsbijeenkomst wel een bijdrage zou kunnen leveren aan de ontwikkelingen in Wit-Rusland.

“Helden in ons land dreigen vergeten te worden”, zei Podolinski. “Dat is wat Loekasjenko ook voor ogen heeft. Hij raakt erg geïrriteerd als hij de namen van deze vier mannen hoort. Deze actie zal zeker opgemerkt worden in Wit-Rusland. De actie is ook erg bijzonder, omdat we vier bomen planten die daarmee de aanwezigheid van de verdwenen mannen symboliseren. Misschien moeten we dit in Wit-Rusland ook gaan doen.”

Door Astrid van Unen